Fatih Camii’nin İnşası ve Mimari Özellikleri
Fatih Sultan Mehmed Han, İstanbul’un fethinden sonra şehri imar etmeye büyük önem vermiştir. Bu doğrultuda yaptırdığı en önemli eserlerden biri olan Fatih Camii, Osmanlı mimarisinin dönüm noktalarından biridir. Sultan, ülkenin dört bir yanından hendese (geometri) bilgisiyle tanınan mimarları, taş ustalarını ve işçileri İstanbul’a topladı. Nice büyük velinin duasıyla temeli 862 yılında (1458) atıldı. İnşası yaklaşık 14 yıl sürdü ve 875 yılında (1472-73) tamamlandı Day Tour Ephesus.
Bu büyük camii, İstanbul’un tam merkezinde, iki Karaman semti arasında yüksek bir konumda inşa edilmiştir. Caminin bulunduğu yerde eskiden bir Bizans kilisesi vardı. Bu kilise, İstanbul’da Ayasofya’dan sonra inşa edilen en önemli yapılardan biri olarak bilinirdi. Ancak zamanla depremler sonucu yıkılmış, ardından Fatih Sultan Mehmed bu kutsal mekâna kendi adını taşıyan camiyi inşa ettirmiştir.
Fatih Camii Külliyesi ve Sosyal Yapılar
Fatih Camii yalnızca bir ibadethane değil, aynı zamanda büyük bir külliye olarak da tasarlanmıştır. Külliye içerisinde:
Aşevi (imaret), Şifa evi (darüşşifa), Büyük bir misafirhane, Sıbyan mektebi (ilkokul), Eski bir hamam gibi yapılar yer alır.
Bu yapılar, camiyi sadece bir ibadet yeri değil, aynı zamanda sosyal yardımlaşma ve eğitim merkezi haline getirmiştir. Caminin etrafı saf kurşundan yapılmış çatılarla kaplıdır ve yüksekten bakıldığında ışıl ışıl bir manzara sunar Fatih Sultan Mehmed’in Fetihleri.
Fatih Sultan Mehmed’in Diğer Camileri
Fatih Sultan Mehmed, sadece Fatih Camii ile sınırlı kalmamış, İstanbul içinde ve dışında pek çok cami ve külliye yaptırmıştır. Fetih öncesinde kilise olan bazı yapılar da onun emriyle camiye çevrilmiştir. Bu camiler şunlardır:
Büyük Ayasofya Camii, Küçük Ayasofya Camii, Fethiye Camii, Zeyrek Camii, Eyüp Sultan Camii, Ebülvefa Camii, Emir Buhari Camii, Yedikule Ebülfeth Camii, Orta Camii, İlk Divanhanedeki Fatih Camii
Eğitim, Sağlık ve Sosyal Kurumlar
Fatih Sultan Mehmed, ilme çok önem veren bir padişahtı. Bu doğrultuda birçok eğitim kurumu da yaptırmıştır. En önemlileri:
Medâris-i Semâniye (Sekiz Medrese): Fatih Medreseleri, Fatih Tımarhanesi: Akıl hastalarının tedavi edildiği yer, Fatih Han Kervansarayı: Ticaret ve yolcular için bir konaklama yeri, Ayrıca, İstanbul içinde 200 çeşme, Irgat Hamamı (işçiler için hamam) ve Çukur Hamam da onun eserlerindendir.
Esnaf ve Zanaatkârlar İçin Kurduğu İşyerleri
Fatih, şehrin ekonomik ve toplumsal hayatını düzenlemek için birçok esnaf grubu için işyerleri ve çarşılar inşa ettirmiştir. Örnek olarak:
Kazancıbaşı İş Merkezi: Unkapanı ile Ayazma Kapısı arasında büyük bir esnaf merkezi
Güreşçi Pehlivanlar Esnaf Yeri, Terziler (Hayyatlar) İş Merkezi, Semerciler ve Bedesten Esnafı
Bu işyerlerinin sayısı dört ayrı bölgede toplam 900 dükkân ve 4.000 çalışan ile oldukça büyüktü.
Diğer Mimari Eserleri
Fatih Sultan Mehmed’in imar faaliyetleri sadece camilerle sınırlı kalmamıştır. İnşa ettirdiği diğer önemli yapılar şunlardır:
Rumeli Hisarı, Tokat Bahçesi, Galata dükkânları, Topçu ocağı binası, İstanbul Tersanesi Bahçesi, Galata ve Çorlu Kaleleri, Sirkeci Tekkesi ve Tîr-endâzân Tekkesi (Okçular Tekkesi), Trabzon’da Fatih Medresesi, İmareti ve Mektepleri
